PLAN ZWIEDZANIA NAŁĘCZOWA
Nałęczów to miasto położone w województwie lubelskim, będące tutaj jednym z dwóch uzdrowisk. Wyróżnia je oryginalna, willowa zabudowa miasta, usytuowanie wśród wąwozów lessowych oraz występowanie wód leczniczych. Warto tu zaglądnąć, chociaż na jeden dzień, by pospacerować po Parku Zdrojowym i pooglądać porozrzucane po mieście wille. Warto wspomnieć, że miasto to wpisano do rejestru zabytków województwa lubelskiego. W tym wpisie przedstawię Ci Nałęczów i plan zwiedzania na jedno popołudnie. Tak więc, co warto zobaczyć w Nałęczowie?
NAŁĘCZÓW INFORMACJE
Nałęczów jest miejscowością typowo uzdrowiskową. Mieści się tu wiele sanatoriów, w których głównie leczone są choroby związane z sercem. Sprzyja temu unikalny mikroklimat, dzięki któremu dochodzić może do obniżania ciśnienia tętniczego krwi. Gleby lessowe, rzeki oraz olbrzymie połacie drzewostanu również korzystnie oddziałują na wszystkich przebywających w Nałęczowie.
Miasto położone jest wśród lasów i wąwozów lessowych na terenie Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Gdybyś chciał odwiedzić wszystkie wąwozy, które występują w okolicy, nie starczyłby Ci na to nawet tydzień! Dodatkowo znajdują się tu źródła leczniczej wody mineralnej, której można spróbować w Domu Zdrojowym. To właśnie w tych okolicach wydobywana jest woda Nałęczowianka oraz Cisowianka.
Ciekawostką jest fakt, że właśnie w Nałęczowie bywały i tworzyły takie osobistości jak Bolesław Prus, Stefan Żeromski, Ignacy Jan Paderewski, czy Henryk Sienkiewicz. Pozostałością po nich są muzea: Bolesława Prusa oraz Stefana Żeromskiego.
KRÓTKA HISTORIA NAŁĘCZOWA
Pierwotnie miasto to nazywano Bochotnicą. Zmiana nastąpiła po wykupieniu ziem przez Stanisława Małachowskiego, który w 1772 r. nazwał je Nałęczowem. W kolejnych latach odkryto tam źródła wód leczniczych, gdy jeden z potomków właścicieli szukał sposobu na poradzenie sobie z bólem stawów. Dokładnie w 1817 r. przebadano nałęczowskie wody i dowiedziono o ich leczniczych właściwościach. Uzdrowisko Nałęczów oficjalnie uznano dopiero w 1928 r.
Jeśli podróżujesz po Polsce, mogą zainteresować Cię podróżnicze inspiracje na blogu podróżniczym W poszukiwaniu końca świata. Tutaj wpis o atrakcjach turystycznych Warszawy.
NAŁĘCZÓW PLAN ZWIEDZANIA
Na poniższej mapie zaznaczyłam wszystkie znalezione przeze mnie miejsca, które warto zobaczyć w Nałęczowie. Bordowe pinezki to główne atrakcje miasta, a niebieskie wytyczają położenie zabytkowych willi, o których dokładniej napiszę w kolejnym wpisie.
NAŁĘCZÓW CO WARTO ZOBACZYĆ
PARK ZDROJOWY
Park Zdrojowy w Nałęczowie to nic innego jak 25-hektarowy park z niewielkim stawem, przez który przepływa rzeka Bochotniczanka. Mieści się on w centrum miasta, więc dojazd i dostęp do niego jest bardzo łatwy. W parku znajduje się wiele ścieżek, mostków i ławeczek. Jest on ogrodzony ze wszystkich stron, a wejść do niego można dzięki czterem bramom: wschodniej, zachodniej, północnej lub południowej. Najpopularniejszą z nich jest brama wschodnia, nazywana także bramą Aldony. Spacerując po Parku Zdrojowym, można spotkać przy brzegu łabędzie, kaczki i wiewiórki. Teren jest naprawdę rozległy, a do tego wokół niego znajduje się sporo zabytków i atrakcji. Największymi z nich są Pałac Małachowskich oraz Palmiarnia, do której koniecznie trzeba wstąpić na kubek gorącej czekolady Wedla!
Nałęczowski park założył w XVIII w. Stanisław Małachowski. Z początku jedynie przerabiał on niewielkie ogrody na trasy spacerowe bogate w alejki i altanki. Jednak po odkryciu leczniczych wód w mieście, postanowiono posadzić nowe drzewa i krzewy oraz przyłączyć więcej starego drzewostanu. Dzięki temu utworzył się mikroklimat, który w bardzo pozytywny sposób wpływa na przebywających w nim ludzi.
Park Zdrojowy w Nałęczowie – parking:
Tworząc plan zwiedzania Nałęczowa, warto wiedzieć, że wszystkie miejsca są bardzo blisko siebie, więc auto można zostawić w jednym miejscu na cały dzień. My samochód zaparkowaliśmy na płatnym parkingu po wschodniej części parku przy restauracji Roko. Ceny dokładnie nie pamiętam, ale był dość drogi. W każdym razie wracając z Parku Zdrojowego ulicą Armatnia Góra, żałowałam, że nie zatrzymaliśmy się po prostu przy niej. Było sporo wolnych miejsc parkingowych, ale trzeba przyznać, że to był listopad! W sezonie z pewnością wygląda to inaczej.
Park Zdrojowy w Nałęczowie – ile czasu przeznaczyć na zwiedzanie?
Jesienią przy dość ponurej pogodzie spacer po samym parku zajął nam 40 minut. Dorzucając do tego powrót do samochodu ulicą Armatnia Góra, przy której znajdują się zabytkowe wille, wychodzi na to, że 1,5 h to absolutne minimum. Latem lub podczas przyjemniejszych temperatur, kiedy spacerowanie sprawia dużo większą przyjemność, ten czas z pewnością się wydłuży. Tak jak pisałam wcześniej, ten teren jest rozległy i tutaj naprawdę jest co oglądać i zwiedzać!
PAŁAC MAŁACHOWSKICH
Zastanawiając się, co warto zobaczyć w Nałęczowie, nasuwa się jedna odpowiedź, Pałac Małachowskich! To jeden z najważniejszych zabytków w mieście, który zbudowany został z inicjatywy Stanisława i Marianny Małachowskich w XVIII w. jako rezydencja rodu. W późniejszych latach pałac rozbudowano dla potrzeb uzdrowiska. Pałac Małachowskich stanowi więc najstarsze sanatorium w mieście. Mieszkali w nim m.in. Henryk Sienkiewicz i Bolesław Prus. Zaprojektowano go w stylu barokowym, a jego wnętrzu towarzyszy styl rokokowy i późnoklasycystyczny. Znajduje się on na terenie Parku Zdrojowego, niestety aktualnie (2020 r.) jest w remoncie, więc podczas mojej wizyty nie mogłam zobaczyć go w pełnej okazałości. W 1956 r. Pałac Małachowskich został wpisany do rejestru zabytków.
WYSPA MIŁOŚCI W NAŁĘCZOWIE
Pośrodku stawu w Parku Zdrojowym znajduje się sztucznie usypana wyspa zwana Wyspą Miłości. Prowadzi do niej niewielki mostek. Nie nastawiaj się jednak na cuda, to po prostu zwykła, mała wysepka pośrodku wody.
DOM ZDROJOWY
Jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc w Parku Zdrojowym jest niewielki budynek zlokalizowany nad stawem, zwany Domem Zdrojowym. Mieści się w nim Pijalnia Wód Mineralnych połączona z Palmiarnią oraz Pijalnia Czekolady Wedla. To miejsce koniecznie należy uwzględnić w swoim planie zwiedzania Nałęczowa.
Wejście do Pijalni Wód Mineralnych jest płatne. Wewnątrz znajdują się trzy ujęcia źródlanej wody: Miłość, Barbara oraz Celiński. Podczas mojego pobytu na zewnątrz było tak zimno, że nie miałam w ogóle ochoty na szklankę zimnej wody, dlatego nie weszłam do środka. Za to kubek gorącej czekolady z Wedla wciągnęłam już w parę sekund.
Godziny wstępu do Pijalni Wód Mineralnych:
– codziennie 10:00 – 17:00.
Cennik:
– normalny – 5 zł,
– dzieci do 7 lat – 4 zł.
Godziny otwarcia Pijalni Czekolady Wedla:
– codziennie 10:00 – 20:00.
SANATORIUM KSIĄŻĘ JÓZEF
Obok Domu Zdrojowego, również nad stawem, znajduje się Sanatorium Książę Józef. Powstało w 1878 r., gdy Uzdrowisko Nałęczów coraz bardziej zyskiwało na popularności. Mieszkał tu m.in. Bolesław Prus. Dziś jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych sanatoriów w Polsce. Od 1967 r. zalicza się do rejestru zabytków.
ŁAWECZKA BOLESŁAWA PRUSA
Tuż przed Sanatorium Książę Józef mieści się ławeczka z pomnikiem pewnego człowieka. Jest nim Bolesław Prus, który najbardziej znany jest z napisania powieści „Lalka”. Ławka obrócona jest w stronę stawu, a do jednego z największych powieściopisarzy w Polsce można się śmiało przysiąść. Pomnik odsłonięto w 2002 r.
SANATORIUM STARE ŁAZIENKI
Jeśli chodzi o Nałęczów i plan zwiedzania, to w zestawieniu absolutnie nie może zabraknąć Sanatorium Stare Łazienki. Jak dla mnie jest to najładniejszy budynek w mieście, który powstał w stylu klasycystycznym. Jego historia związana jest z działalnością Pałacu Małachowskich, w którym zaczęło brakować miejsc dla przyjeżdżających z całego kraju kuracjuszy. W związku z tym Małachowscy zdecydowali o zbudowaniu pierwszego profesjonalnego sanatorium w Nałęczowie, które działa do dzisiaj. Stało się to w 1821 r., a w 1957 r. budynek ten wpisano do rejestru zabytków. Aby dotrzeć do tego sanatorium, należy pójść ścieżką pomiędzy Domem Zdrojowym a Sanatorium Książę Józef.
DOMEK GOTYCKI – WILLA ANGIELSKA
Spacerując po Nałęczowie, warto zobaczyć jeszcze Domek Gotycki. Znajduje się on w Parku Zdrojowym przy al. Kasztanowej, w połowie drogi między bramą wschodnią a Sanatorium Książę Józef. Zwany jest również Willą Angielską. Trzeba przyznać, że jest to dość oryginalny obiekt, którego styl nawiązuje do gotyku. Powstał pod koniec XIX w.
DOMEK GRECKI
Na terenie Parku Zdrojowego mieści się jeszcze niewielki Domek Grecki. Stoi tuż obok Sanatorium Książę Józef. Spacerując, można zwrócić na niego uwagę. Budynek powstał w 1882 r.
MUZEUM STEFANA ŻEROMSKIEGO
Nałęczów odwiedziłam podczas trwającej pandemii koronawirusa. W związku, z czym wszystkie muzea były niestety zamknięte. Jednak pod Chatę Żeromskiego postanowiłam podejść ze względu na jej niezwykłą architekturę. Budynek znajdujący się zaledwie 150 m od głównej drogi powstał w 1905 r. jako pracownia dla Żeromskiego w stylu zakopiańskim. We wnętrzu chaty znajduje się muzeum biograficzno-literackie znanego artysty. Bardzo się cieszę, że uwzględniłam go w swoim planie zwiedzania Nałęczowa, ponieważ wywarł na mnie ogromne wrażenie, a nawet rozpoczął między nami dyskusję na temat Żeromskiego. Wyobraźcie sobie, że Stefan Żeromski wybudował sobie taki domek za zarobione pieniądze na powieści Popioły. Stanowił on dla niego letnią rezydencję, a sam Żeromski napisał tu wiele swoich dzieł. Przy budynku znajduje się także Mauzoleum Adama, jedynego syna słynnego pisarza.
Godziny otwarcia:
– od środy do niedzieli – 10:00 – 16:00,
– w sezonie letnim od wtorku do niedzieli – 10:00 – 18:00,
– środa – dzień bezpłatnego zwiedzania.
Ceny biletów:
– normalny – 5,50 zł,
– ulgowy – 4,50 zł,
– zwiedzanie z przewodnikiem – 35 zł + koszt biletów.
Oficjalna strona Muzeum Stefana Żeromskiego
MUZEUM BOLESŁAWA PRUSA
W Nałęczowie znajduje się także muzeum poświęcone wielkiemu pisarzowi pozytywizmu, Bolesławowi Prusowi. Muzeum biograficzno-literackie będące oddziałem Muzeum Narodowego w Lublinie mieści się obecnie w zabytkowym budynku Ochronki im. Adama Żeromskiego. W obiekcie tym istniała placówka wychowawcza, odpowiadająca nieco dzisiejszemu przedszkolu. Bolesław Prus dołożył się do budowy tego obiektu przeznaczając swoje zarobione pieniądze z dzieł „Dzieje grzechu” oraz „Na nową szkołę”. Osobiście nie zdążyłam już zobaczyć tego miejsca, ale będąc kolejny raz w tych okolicach, z pewnością bym to zrobiła.
Godziny otwarcia:
– od środy do niedzieli – 9:00 – 16:00,
– środa – dzień bezpłatnego zwiedzania.
Ceny biletów:
– normalny – 5,50 zł,
– ulgowy – 4,50 zł,
– zwiedzanie z przewodnikiem – 35 zł.
Oficjalna strona Muzeum Bolesława Prusa
KOŚCIÓŁ PW. ŚW. KAROLA BOROMEUSZA
W Nałęczowie znajduje się jeden z najbardziej uroczych budynków kościelnych, jaki kiedykolwiek widziałam. Jest nim kościół pw. św. Karola Boromeusza znajdujący się przy ul. Armatnia Góra. To niewielki obiekt, który można powiedzieć, jest bardziej kaplicą. Zbudowano go z drewna w stylu zakopiańskim. Ten wyjątkowy zabytek miasta ufundowała Ludwika Benni dla swojego męża Karola w 1917 r.
ZABYTKOWE WILLE
Tak jak wspominałam, Nałęczów jest bardzo ciekawym miastem pod względem architektonicznym. Po całym mieście rozsiane są zabytkowe wille z XIX i XX w. Najwięcej z nich znajduje się przy ul. Armatnia Góra i al. Lipowej. Więcej o nich opowiem w następnym wpisie (gdy tylko go skończę, z pewnością podlinkuje).
To już wszystkie moje propozycje, w których pokazałam Ci Nałęczów i plan zwiedzania tego miasta. Ciekawa jestem, którą z atrakcji uważasz za najfajniejszą. Co Twoim zdaniem warto zobaczyć w Nałęczowie? Koniecznie poinformuj mnie o swoich przemyśleniach w komentarzu.
PANI KAROLINO WSPANIALY PRZEWODNIK ZROBILAŚ ,JESTEM POD WRAZENIEM ,A W PRAKTYCE SPRAWDZE W SOBOTE 2 PAZDZIERNIKA 2021 .PIERWSZY RAZ JADE DO NAŁĘCZOWA
Cieszę się bardzo! Daj znać jak wrażenia 🙂
Obecnie można do Nałęczowa dojechać wygodnie pociągiem m. in. z Lublina czy z Warszawy. Stacja PKP jest odnowiona. Stacja PKP jest co prawda oddalona od parku o jakieś 3,5-4 km ale obecnie od 2021 roku kursuje kilka razy dziennie autobus lokalny spod dworca PKP do dworca PKS w Nałęczowie – niedaleko park zdrojowy. Ostatecznie jak w 2 czy 3 osoby, to warto wybrać taxi do miasta.
Dzięki za informacje!:)
Przez Nałęczów płynie Bystra a nie Bochotniczanka!!! 🙂